کراکو زیباترین فرش صفویه که توسط هیتلر به غنیمت گرفته شد

فرش کراکو با داستانی عجیب و سرنوشتی جالب

فرشی که تقسیم و تجزیه شد، دزدیده شد، فروخته شد، گم شد و بعدها پیدا شد.
 قالی باغ بهشت تبریز یا KRAKÓW یکی از زیباترین فرش های دستباف دنیا به شمار می آید که اواسط قرن شانزدهم در دوران صفویه عصر طلایی فرش بافی بافته شد.

تار و پود این فرش از پشم و ابریشم است و در رجشمار پنجاه و شش با بهره گیری از گره ترکی بافته شده است. قالی باغ بهشت تبریز (کراکوو) که به دست هنرمندان نگارگر گارگاه سلطنتی طراحی و بافته شده است در ابعاد 33/7 × 10/4 سانتی متر ( 30 متر ) ، با طرح متنی که نشان از باغی خیالی و آبشاری جاری دارد و گلها و شکوفه ها و درختان سرو با پرندگان رنگارنگ و حیواناتی نظیر: شیر، پلنگ، گوزن، آهو و میمون به بهترین گونه ایی نقش شده اند.

سیمرغ فراخ بال از میان شاخ ها در پرواز است و تمامی این نقوش بر روی رنگ متن طلایی با درخششی خاص دیده می شوند. در میان قالی ترنجی بیضی شکل با رنگ ارغوانی و 2 سرترنج هماهنگ در امتداد خط عمودی متن دیده می شود. از 3 حاشیه یکی عریض تر با نقش یک در میان و مکرر از گل ها به همراه آهوان در کنار پرندگان دیگر نقش شده اند. 2 حاشیه دیگر، باریکتر با نقش گل و نخل بر روی زمینه زرد و گل پرنده روی زمینه سرمه ایی سیر طراحی شده اند.

سرنوشت شگفت انگیز این قالی یکی از تاسف بارترین و در نوع خود نمادی از پایداریست. در دوران جنگهای ایران و عثمانی این قالی بدست عثمانیان افتاد و چون در آن زمان قسمتی از اروپا در تصرف عثمانیان بود به آنجا فرستاده شد. در جنگ پارکانی در سال 1683 م ما بین قوای لهستان و عثمانی ، پادشاه لهستان ژان سوم ( ژان سوبیسکی ) این قالی را به غنیمت گرفت و آن را به کراکوو ( پایتخت آن زمان لهستان ) برد و به کلیسای کراکوو هدیه کرد. سپس این قالی برای گستردن در پله های محراب کلیسا در نظر گرفته می شود و چون ابعاد قالی بزرگتر بود به دو تکه بریده می شود و نیمی پهن و نیم دیگر به انبار کلیسا انتقال می یابد. بعدها نیم موجود در انبار به عتیقه فروشی فروخته میشود و آن نیز به شخصی فرانسوی بنام ژول مسی می فروشد و وی نیز در سال 1903 قالی را به موزه هنرهای تزئینی پاریس هدیه می دهد و بنام کراکوو پاریس نامیده میشود.

نیمه موجود در کلیسای کراکوو لهستان در جنگ جهانی دوم به غنیمت آلمانها در می آید، پس از اتمام جنگ، به لهستان بر میگردانند و در بخش شرقی موزه واول شهر کراکوو نگهداری میکنند و این نیم دیگر قالی باغ بهشت تبریز واول کراکوو نامیده می شود. تادیو زمانوسکی کارشناس ارشد هنری لهستان این قالی را نه تنها از برجسته ترین آثار تاریخ هنر تزئینی تبریز و ایران، بلکه سراسر جهان می داند. پروفسور پوپ در بررسی هنر ایران آن را یکی از کامیابی های بزرگ تاریخ هنر تزئینی می شمارد.

پس از سالها در نمایشگاهی در کاخ سلطنتی واول شهر کراکوو نمایشگاهی گشایش می یابد که در امر موزه داری جهان بدعتی نو میگذارد. این نمایشگاه تنها شامل یک اثر هنری بسیار پر ارزش بود. که در گذشته یکپارچه بوده و امروزه دو تکه شده است و به دو موزه تعلق دارد. پس از آن نیز نمایشگاهی در خانه یونسکو پاریس برگزار و برای دومین بار دو تکه قالی در کنار هم قرار می گیرند.

 در سالهای اخیر بازبافی این قالی در تبریز فرصتی است تا یکبار دیگر بتوانیم شاهد نمونه ایی از آن باشیم. استاد رحیم چرخی با الهام از طرح اصلی و رعایت تمامی موارد فنی آن را طراحی و توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجانشرقی برای تولید به دست استاد احمدلو سپرده شده است. امید بنام

جهت دیدن زیباترین طرح های فرش ماشینی ایرانی اینجا را کلیک کنید.