بررسي حراج جمعه سياه

حراج جمعه سياه يا بلك فرايدي

در ايالات متحده و برخي كشورهاي اروپايي در آخرين جمعه ماه نوامبر و روز بعد از جشن شكرگزاري برندهاي معروف و برخي فروشگاه‌هاي بزرگ كالاهاي‌شان را با تخفيف‌هاي قابل توجه كه تا 85 درصد قيمت اوليه همان كالا را شامل مي‌شود؛ عرضه مي‌كنند که به جمعه سياه» يا همان  «Black Friday»مشهور می باشد.
مراسم «جمعه سياه» متعلق به آمریکای شمالیاست  كه به دیگر نقاط جهان گسترش یافته است. اين مراسم آغازي براي خرید برای کریسمس محسوب می‌شود. جمعه سیاه در آنجا تعطیل نیست ولی مردم از 4 صبح در صف های خرید منتظر شروع خرید می باشند.
 

اما فلسفه جمعه سیاه چيست؟

اصلا چرا بايد برندها محصولات‌شان را با تخفيف‌هاي بسيار زياد به خريداران عرضه كنند؟ مكانيسم شكل‌گيري اين عرضه و تقاضا به نفع خريداران است يا فروشندگان؟

 اينها پرسش‌هايي بود كه با «علي سوند رومي» پژوهشگر جامعه‌شناسي اقتصادي و خانواده در ميان گذاشتيم. سوند رومي در اين باره گفت: «در دنيا معمولا ٥ نوع مكانيسم حراج وجود دارد.
مكانيسم اول ارايه تخفيف براي كالاهايي است كه تاريخ مصرف شان رو به پايان است و در صورت باقي ماندن در فروشگاه‌ها، توليدكنندگان متضرر مي‌شوند. حتي اين تخفيف‌ها درباره محصولات غذايي به صورت روزانه هم اعمال مي‌شوند. يعني در ابتداي صبح قيمت‌ها واقعي است و در ساعات پاياني كار فروشگاه قيمت‌ها پايين مي‌آيد.»

به گفته او، نوع دوم حراج براي كالاهايي است كه در دوره زماني مشخصي مورد پسند قرار مي‌گيرند و در صورت باقي ماندن در فروشگاه‌ها به عنوان جنس بنجل و فروش نرفته شناسايي مي‌شوند و به توليد‌كننده ضرر مي‌رسانند.
نوع سوم تخفيف روي كالاهايي است كه فصل مصرف آنها در حال اتمام است و چهارمين مكانيسم هم تخفيف از طرف فروشگاه‌هايي است كه علاقه‌مند هستند از يك حوزه اقتصادي به حوزه‌اي ديگر وارد شوند.

 
از نگاه علي سوند رومي، عرضه محدودي از كالاهاي برندهاي معتبر در روز جمعه سياه در دنيا فرصتي براي طبقات متوسط رو به پايين جامعه است تا بتوانند از محصولاتي كه به آن علاقه دارند، بهره‌مند شوند. اين پژوهشگر جامعه‌شناسي اقتصادي مي‌گويد: «طبقات بالاي جامعه معمولا خريدهاي‌شان را در طول سال انجام مي‌دهند. جمعه سياه در واقع محل تلاقي چند مكانيسم حراج به صورت همزمان است كه موجب مي‌شود طبقات پايين جامعه هم «فرصت» تهيه اين كالاها را پيدا كنند.» اما آيا شكل‌گيري اين سنت خريد و فروش در ايران و استقبال تعداد زيادي از خريداران را مي‌توان يك «حركت مثبت» تلقي كرد؟ سوند رومي پاسخ مي‌دهد: «اين اتفاق طبيعي است كه وقتي يك محصول شناخته شده با قيمت پايين‌تر و حاشيه سودكمتر ارايه مي‌شود تعداد متقاضيان آن زياد شوند. اما اگر باز هم اين صف‌ها از سوي افراد متمول اشغال شوند اين را مي‌توان نشانه‌اي از اختلال اجتماعي دانست. زيرا به طور طبيعي افرادي بايد فرصت استفاده از اين تخفيف را داشته باشند كه در شرايط عادي با سطح درآمدشان امكان چنين خريدهايي را ندارند. پس در اين بازي برد – برد هم برندها دوباره خودشان را تبليغ مي‌كنند و محصولات پايان فصل شان را با حاشيه سود كمتر مي‌فروشند و هم طبقات پايين‌تر شانس وارد شدن به فهرست استفاده‌كنندگان از آن برند را پيدا مي‌كنند.»

بعبارت دیگر ميتوان خرید در جمعه سیاه را ناشی از سنت هایی خوب برای کمک به مردم جهت خرید مایحتاج در آستانه سال جدید و بعد از مراسم شکر گزاری دانست.
 شكل‌گيري صف‌هاي بلند مقابل فروشگاه‌ها و هجوم خريداران به فروشگاه‌ها در دقايق اوليه آغاز به كارشان، هر سال موجب بروز حاشيه‌هايي مي‌شود. مصدوم شدن برخي خريداران بر اثر ازدحام جمعيت يكي از حاشيه‌هاي هميشگي روز جمعه سیاه است.
البته در چند سال اخیر با رواج خرید انلاین در دنیا فروشگاههای بزرگ اینترنتی دنیا نیز از این فرصت استفاده می کنند. فروشگاه‌های  آمازون، eBay  و علی بابا از اصلی‌ترین برگزار کننده‌های جمعه سیاه در سراسر دنیا به شمار می‌روند که مشتریان را با تخفیف‌های تا ۸۵ درصدی واقعی به سوی خود جلب می کنند.

خريد جمعه سیاه در ایران يا سياه بازي

»جمعه سياه» يا همان  «Black Friday» حالا رفته رفته در ايران هم مشتاقان به خريد كالاهاي داراي تخفيف را به مقابل فروشگاه‌هاي برندهاي مشهور مي‌كشاند تا از خريد با تخفيف كالاها بهره‌مند شوند. چند سالي است كه همزمان با «جمعه سياه» در آمریکا، در ايران هم برخي از فروشگاه‌ها اقدام به ارايه تخفيف روي كالاهاي‌شان كرده‌اند. از جمله دو فروشگاه مشهور اينترنتي تبليغات زيادي را براي تخفيف جمعه سوم آذرماه 96 انجام دادند.

اما مشاهدات کاربران ایرانی را درباره حراج جمعه سياه بخوانیم:
-بر اثر کثرت تعداد مراجعه‌كنندگان سايت اين فروشگاه‌ها بارها با مشكل روبه‌رو شد. از دسترس خارج شدن اين دو سايت گلايه‌هاي فراوان كاربران را در شبكه‌هاي اجتماعي هم در پي داشت. و بعد از رفع مشکل، اجناس موردتقاضایشان تمام شده بود!
- كاربران ناراضي در توييت‌هاي‌شان از برخي كالاها نام برده‌اند كه به عقيده آنها قيمت‌هاي‌شان پس از اعمال تخفيف هم بالاتر از نرخ مرسوم بازار است و یا مساوی قیمت محصول در بازار می باشد.
- برخی کاربران نیز با انتشار تصاویری از اجناس مورد اشاره خود در این سایت ها معتقد بودند که این فروشگاه ها قیمت ها را قبل از این رویداد افزایش و اکنون دوباره در قالب تخفیف کاهش داده اند.
-برخی  هم به نوع و کیفیت اجناس و زمان وعده داده شده برای تحویل آن ها انتقاد های جدی داشته اند .
- کاربر دیگری گفته متاسفانه هنوز صداقت در معامله در ایران جا نیافتاده است.
-البته عده دیگری هم از خریدهای خوب خود می گفتند و این که میزان خرید قابل توجهی در این روز داشته اند. تابناک

بدون شك فروش هر چه بيشتر كالاهاي ايراني با قيمت واقعي و منصفانه و صادقانه روز خوبي براي همه ما ايرانيان رقم خواهد زد.

ما در تاپ فرش سعی می کنیم همواره بهترین فرش های ایرانی را با کمترین قیمت در سریعترین زمان ممکن برای مشتریان در سراسر کشور بطور رایگان ارسال نماییم.
بدلیل حذف واسطه ها همواره سعی می کنیم فرش را با کمترین قیمت برای مشتری عرضه کنیم. از تمام مشتریان محترم  تقاضا می کنیم قیمت و کیفیت فرش های ما را مقایسه کنند و با ما را در کسب رضایت بیشتر یاری رسانند.